Tóm tắt: Bài viết làm rõ công tác đào tạo các ngành đại học tại khoa Du Lịch - Trường Đại học Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa và vị trí cũng như cơ hội việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Trên cơ sở đó minh chứng được việc đào tạo và cung ứng nguồn nhân lực du lịch của Khoa là đảm bảo chất lượng, có uy tin đối với cộng đồng xã hội.

1. Đặt vấn đề.

Là một trong bảy khoa đào tạo của Trường Đại học Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, khoa Du lịch được thành lập từ năm 2004. Qua quá trình 11 năm hình thành và phát triển, đến nay khoa Du lịch - Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã khẳng định được thương hiệu và tín nhiệm đối với xã hội về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực lĩnh vực du lịch.

Với sứ mạng đào tạo nguồn nhân lực du lịch không chỉ cho tỉnh Thanh Hóa, mà cho cả nước. Ngay từ khi mới thành lập khoa Du lịch đã quyết tâm triển khai đào tạo lấy chất lượng làm hàng đầu. Các Bộ môn trong khoa đã hoàn thiện đề án ngành đào tạo, đảm bảo tốt các điều kiện giảng dạy và học tập như (đội ngũ giảng viên, hệ thống cơ sở vât chất, hệ thống tài liệu, học liệu, chương trình thực hành, thực tập...) nhằm đảm bảo sinh viên ra trường sẵn sàng đáp ứng yêu cầu xã hội.

Ở Việt Nam, bước sang thế kỷ XXI ngành Du lịch đã có những bước chuyển biến tích cực, góp phần ngày càng to lớn vào sự phát triển của đất nước. Hàng năm, ngành Du lịch đã tạo thêm từ 30 – 40 ngàn việc làm cho người lao động, trở thành ngành nghề có nhu cầu nhân lực lớn. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của kinh tế, khoa học công nghệ, nhu cầu hưởng thụ các giá trị vật chất và tinh thần của con người thông qua hoạt động du lịch cũng ngày càng đa dạng, đòi hỏi chất lượng ngày càng cao. Người lao động trong lĩnh vực du lịch đã trở thành một loại hình sản phẩm du lịch đặc biệt, quyết định đến chất lượng hưởng thụ sản phẩm của du khách ở tất cả các khâu. Do vậy, để có thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, cũng như tạo nên được những sản phẩm du lịch tốt nhất, ngành Du lịch cần có được một đội ngũ nhân lực không chỉ nhiều về số lượng, mà còn phải đảm bảo cả về chất lượng.

Để đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng chuyên nghiệp hơn về nghiệp vụ du lịch cho cả nước nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng. Khoa Du lịch Trường Đại học Văn hóa thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã sẵn sàng mọi nguồn lực để cung cấp cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng theo đúng tiêu chuẩn của ngành Du lịch, đảm bảo là địa chỉ tin cậy về cung ứng nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao cho xã hội.

2.  Các ngành đào tạo tại khoa Du lịch và cơ hội việc làm sau tốt nghiệp.

Hiện nay, Khoa đang thực hiện đào tạo 3 ngành đại học là Việt Nam học (chuyên ngành Văn hóa - Du lịch); Quản trị Khách sạn và Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành. Tiến tới, Khoa và nhà trường sẽ đào tạo trình độ thạc sĩ Việt Nam học vào năm 2016.

Việc triển khai đào tạo các ngành tại Khoa đang là một hướng đi đầy triển vọng. Bởi vì, Du lịch hiện nay đang là một trong những ngành mũi nhọn được nhiều quốc gia lựa chọn ưu tiên phát triển. Việt Nam nói chung và Thanh Hóa nói riêng cũng không nằm ngoài xu hướng đó.

Với sự nỗ lực tìm tòi học hỏi kinh nghiệm từ các trường đại học trong và ngoài nước, từ thực tiễn hợp tác với các doanh nghiệp du lịch. Các bộ môn trong Khoa đã điều chỉnh, hoàn thiện chương trình ngành học tối ưu nhất, phù hợp với thực tế và xu hướng phát triển của ngành Du lịch. Chương trình đảm bảo chuẩn đầu ra, cung cấp cho sinh viên có đầy đủ  kiến thức, kỹ năng, thái độ cũng như  nhiều cơ hội việc làm sau tốt nghiệp:

Tính tiên tiến và tối ưu của chương trình đào tạo được thể hiện ngoài việc đảm bảo chương trình cứng của Bộ chủ quản quy định, cập nhật các chương trình kiến thức, dựa vào lợi thế chuyên môn của nhà trường và cũng tính đến yêu cầu tuyển dụng của Xứ thanh và Khu vực. Khoa còn thường xuyên có các chương trình gửi sinh viên đến các Cơ sở du lịch có uy tín để thực hành nâng cao kỹ năng tay nghề thông qua các hoạt động định kỳ và các sự kiện doanh nghiệp. Sự kết hợp này giúp các em có thể vừa học  vừa làm để có sự trải nghiệm, và lĩnh hội kinh nghiệm thực tế đồng thời còn có thêm thu nhập. Vì vậy, sau khi ra trường các em có sự tự tin, có kỹ năng và có nhiều cơ hội làm việc đúng ngành nghề yêu thích mà mình đã chọn ngay từ định hướng nghề nghiệp ban đầu.

 Kết quả đào tạo các ngành của Khoa được thể hiện qua việc sinh viên sau khi tốt nghiệp đa phần đều có việc làm ổn định và được các đơn vị kinh doanh du lịch đánh giá cao về thái độ, kiến thức cũng như kỹ năng trong quá trình làm việc.

3. Các điều kiện minh chứng cho khoa Du lịch đào tạo đảm bảo chất lượng.

            Đội ngũ giảng viên:

            - Khoa du lịch có 18 giảng viên cơ hữu, trong đó 90% giảng viên chuyên ngành có trình độ trên đại học, được đào tạo chính quy trong và ngoài nước Còn lại 10% là các chuyên gia thực hành nghề. 100% giảng viên chuyên ngành đã tham gia và hoàn thành các khóa học nghiệp vụ du lịch theo tiêu chuẩn VTOS của EU tổ chức. Các khóa học này đã hướng dẫn về các kỹ năng nghề du lịch theo tiêu chuẩn VTOS (VTOS - Vietnam Tourism Occupational Skills Standards) được các chuyên gia quốc tế và Việt Nam xây dựng trong khuôn khổ triển khai Dự án Phát triển nguồn Nhân lực Du lịch Việt Nam (HRDT Project) do Liên minh Châu Âu tài trợ từ năm 2004 đến 2010 và đã được Hội đồng cấp chứng chỉ nghiệp vụ Du lịch (VTCB) thẩm định, phê duyệt và phát hành như: Nghiệp vụ Lễ tân Khách sạn, Nghiệp vụ nhà hàng, Nghiệp vụ Buồng, Quản lý khách sạn, Thuyết minh viên du lịch, Điều hành tour... và đã được cấp giấy chứng nhận.

            - Khoa có 50% giảng viên chuyên ngành đã tham gia các khóa học đào tạo viên do EU tổ chức và đã vượt qua kỳ thẩm định một cách suất sắc, được cấp chứng chỉ và công nhận là Đào tào viên của Dự án EU – Đào tạo viên quốc gia lĩnh vực du lịch. Khóa học đào viên đã trang bị cho các giảng viên phương pháp giảng dạy nghề du lịch theo tiêu chuẩn VTOS, trên cơ sở này các giảng viên về trường vận dụng linh hoạt để giảng dạy một cách hiệu quả.  Được Dự án cấp chứng chỉ, các giảng viên có đủ điều kiện để đào tạo và thẩm định nghề cho các học viên, nhân viên của các doanh nghiệp du lịch.

            Thêm nữa, là trước khi về trường hầu hết các giảng viên của khoa đã từng làm  công việc kỹ thuật,  cũng như quản lý các bộ phận tại các doanh nghiệp du lịch trong và ngoài tỉnh nên có kinh nghiệm thực tiễn trong việc "cầm tay chỉ việc"  hình thành kỹ năng nghề cho sinh viên.

Ngoài ra, Khoa còn mời nhiều Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ, các chuyên gia trong và ngoài nước cộng tác, thỉnh giảng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.

            Hàng năm nhà trường còn gửi các giảng viên của khoa Du lịch sang Philippines, Đài Loan, Trung Quốc, Ba Lan...  để học tập kinh nghiệm về đào tạo du lịch, đồng thời giúp các giảng viên nâng cao trình độ ngoại ngữ của mình để nâng cao kỹ năng giảng dạy các môn chuyên ngành bằng tiếng anh trong chương trình hợp tác quốc tế.

            Với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết cao, cùng với phương pháp giảng dạy tiên tiến, kết hợp với lực lượng chuyên gia đang điều hành tại các Khách sạn, Nhà hàng lớn trong và ngoài tỉnh, đặc biệt có sự tham gia của các chuyên gia ở Trường MinCats – Philippines sẽ mang lại cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng theo đúng tiêu chuẩn của ngành du lịch.           

             Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật:

            Cơ sở vật chất phục vụ dạy học của nhà trường tương đối hoàn thiện, hệ thống phòng học lý thuyết được trang bị đầy đủ như: hệ thống máy chiếu, máy vi tính, loa đài, mạng internet....theo hướng hiện đại, đáp ứng ngày càng tốt hơn cho các hoạt động dạy và học của thầy và trò.

            Ngoài hệ thống phòng học lý thuyết trên, Khoa Du lịch còn có một trung tâm thực hành du lịch bao gồm nhiều phòng thực hành đặc trưng với từng nghiệp vụ như: Phòng thực hành chế biến món ăn, Phòng thực hành lễ tân, Phòng thực hành nhà hàng và nhiều phòng thực hành buồng. Ở mỗi phòng đều được trang bị đầy đủ các trang thiết bị theo tiêu chuẩn khách sạn – nhà hàng 2 sao, đảm bảo điều kiện cho sinh viên học thực hành nâng cao kỹ năng tay nghề. Trong thời gian tới nhà trường có chiến lược đầu tư thêm 02 phòng thực hành hướng dẫn nội địa và quốc tế.

            Hoạt động thực hành ở trung tâm thực hành du lịch được diễn ra liên tục. Các sự kiện chiêu đãi, liên hoan của nhà trường; các hoạt động phục vụ khách ăn ở là các giáo sư, tiến sĩ đến giảng dạy chuyên đề, khách quốc tế đến trường làm việc …đều được đội ngũ cán bộ giảng viên và sinh viên  tại trung tâm tổ chức phục vụ. Đây là cơ hội để sinh viên được cọ xát thực tế trong môi trường khách thực tế nhằm nâng cao tay nghề mà không phải bất kỳ trường đại học nào trong nước đào tạo nghề du lịch cũng có được.

            Môi trường học tập hấp dẫn:

            Khoa Du lịch được biết đến với một môi trường học tập hấp dẫn các bạn sinh viên thông qua việc Khoa thường xuyên có các chương trình liên kết với các doanh nghiệp du lịch có uy tín trong và ngoài tỉnh như: Khách sạn Thiên Ý, Khách sạn Sao Mai, Khách sạn LAm Kinh, Khách sạn Mường Thanh, Khách sạn Bộ Tài chính, Khách sạn Bộ Xây dựng, Công ty Du lịch TNHH Hữu Nghị, ....nhằm tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận môi trường làm việc thực tế và chuyên nghiệp.  Trong thời gian thực tập tại đây,  sinh viên còn được các doanh nghiệp trả lương, số tiền đó cũng có ý nghĩa phần nào giúp các bạn sinh viên có khoản trang trải chi phí sinh hoạt. Sau thời gian trải nghiệm thực tế tại các doanh nghiệp, đa số các bạn sinh viên đã có ý thức, phương pháp học tập tốt hơn và yêu nghề hơn.

            Bên cạnh đó, Sinh viên ngành Du lịch luôn được giao lưu với sinh viên các ngành Quản lý Văn hóa, Sư phạm Âm nhạc, Sư phạm Mỹ thuật, Thiết kế thời trang, Sân Khấu... trong chính môi trường học tập của mình. Nên sau khi tốt nghiệp các em có kiến thức và kỹ năng toàn diện, đủ tự tin để hành nghề, thích ứng trong mọi môi trường và điều kiện làm việc của nhà tuyển dụng.

            Trong thời gian tới Khoa và nhà trường đang có chiến lược đối với những sinh viên có kỹ năng và ngoại ngữ tốt, nếu đảm bảo tiêu chuẩn TOPFER hoặc IELTS trên 5.0 thì sẽ được gửi sang các trường liên kết với nhà trường tại Philippines, Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Ba lan... học tập nâng cao tay nghề. Đây là môi trường học thuật đảm bảo tính thông tin, tiện nghi,  phát triển quốc tế và bền vững.

          Bên cạnh đó, các chương trình hợp tác với trường MinScat – Philippines về đào tạo lĩnh vực nghiệp vụ du lịch (chế biến món ăn, làm bánh, nghiệp vụ nhà hàng, pha chế cocktail...) tại khoa Du lịch giúp sinh viên có cơ hội được tiếp cận với chương trình đào tạo, với phương pháp giảng dạy, với tiêu chuẩn nghề của khối ASEAN... là thuận lợi để sinh viên dễ dàng hòa nhập với môi trường làm việc trong cộng đồng kinh tế ASEAN

            Một quan hệ hợp tác quốc tế về chương trình đào tạo du lịch,  các cung đoạn ở xưởng thực hành chế biến món ăn, Lễ tân, Bàn, Buồng, Pha chế cocktail, các chương trình ngoại khóa về hoạt động du lịch... đều có thể là một sự kiện tạo nên hình ảnh đối với nhà trường trong lĩnh vực đào tạo du lịch.

          Kết luận.

            Cùng với sự phát triển nhanh chóng về kinh tế - xã hội của đất nước, nhu cầu của khách du lịch cũng đòi hỏi ngày một cao, điều này cũng đồng nghĩa với yêu cầu về nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao và khả năng lao động chuyên nghiệp. Khoa Du lịch - Trường Đại học Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa là địa chỉ hứa hẹn sẽ cung cấp cho thị trường nguồn nhân lực du lịch đảm bảo chất lượng.

Tài liệu tham khảo

1. Nguyễn Doãn Liễu, 2005, Giáo trình quản trị khách sạn, NXB Thống kê

         2. PGS. TS. Bùi Xuân Nhàn, 2009, Marketing du lịch, NXB Thống kê

         3. Đề án ngành Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành, ngành Quản trị Khách sạn, ngành Việt Nam học  – Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa.